Dat is een goede vraag. Want coachen is zo'n enorm breed begrip en er zijn allerlei verschillende meningen. Je hebt sportcoaches, voedselcoaches, opruimcoaches, life-coaches enz. Het woord "coach" komt in allerlei vormen terug, maar elke vorm van coachen is weer anders. Ik merk ook dat als ik een traject begin met een nieuwe cliënt, dat een cliënt soms een compleet ander beeld heeft bij coachen. Ik heb al regelmatig gehoord dat mijn cliënt verwachtte dat ik even zou vertellen wat mijn cliënt moest doen om zijn probleem op te lossen. Reality-check -> ik heb geen idee wat je moet doen om je probleem op te lossen. Huh??? Hoor ik je nu denken. Maar hoe kan ik nu weten welke oplossing bij jouw probleem past? Jij bent een totaal ander mens dan ik. Wat ik leuk vind om te doen of wat bij mij werkt, werkt waarschijnlijk niet bij jou. Een voorbeeld: om mijn hoofd leeg te maken vind ik het bijvoorbeeld heerlijk om te gaan hardlopen of de was van mijn kind netjes in haar kast te leggen. Het opvouwen van kleren op een bepaalde manier zodat ik uiteindelijk een opgeruimde ge-Mari-Kondode kast heb, daar word ik enorm gelukkig van (ik kan er lang naar kijken en van genieten ;-). Ik kan me voorstellen dat niet iedereen dit zo ervaart. En zo werkt het ook met coachen, jij hebt jouw persoonlijke vraag en jouw persoonlijke unieke uitkomst. Wat ik als coach doe, is dat ik jou help je om tot de kern van jouw vraag te komen door met jou in gesprek te gaan. Dit gesprek maakt meestal dingen helder of creëert soms juist chaos. Chaos is super om mee te maken, want dat geeft je de mogelijkheid om weer een nieuw orde te creëren.
Een cliënt stuurde me ooit dit plaatje op met de opmerking dat dit haar ervaring was tijdens ons gesprek (uiteraard was het een coachgesprek en geen therapie). Met die inzichten of chaos bepaal jij waar je jezelf verder wil gaan ontwikkelen om je coachvraag aan te pakken. Of wellicht is er helemaal geen aanpak nodig en is inzicht of acceptatie voor jou al voldoende.
Coachen verduidelijken d.m.v. Three Layers of Behaviour Change-model van James Clear
Ik weet dat dit nog steeds redelijk abstract is, dus ik ga het even wat concreter maken. In het boek Atomic Habits van James Clear legt hij uit hoe je jezelf duurzaam nieuwe gewoonten kan aanleren die effectief zijn voor jou (super interessant boek, zeker een aanrader). En zijn model is ook te gebruiken om uit te leggen hoe coachen werkt. Hij beschrijft het proces om nieuwe gewoonten aan te leren door middel van het model: The Three Layers of Behaviour Change. Dit model bestaat uit drie ringen welke ik hieronder verder uitleg. Vervolgens beschrijft hij twee verschillende methodes die je kan toepassen om verandering van gewoonten door te voeren in je leven en geeft aan welke methode effectief is en waarom. In de voorbeelden gebruik ik zijn terminologie m.b.t. verandering van gewoonten -> habits, maar dit kan je dus ook zien vanuit het vakgebied coachen.
Outcomes: dit is wat je wil bereiken. Ik neem mezelf hier even als voorbeeld. Een aantal jaar geleden zat ik niet lekker in mijn vel en wist ik dat mijn werk mij niet gelukkig maakte. Ik wilde iets anders doen, maar wat? Het "wat" is ook meestal wat initieel de coachvraag is van een client.
Processes: dit is de hoe. Om ander werk te vinden kan ik bepaalde dingen doen om dit voor elkaar te krijgen. Denk hierbij aan om met vrienden te praten wat zij denken dat ik zou kunnen doen, vacatures doorzoeken om te kijken wat bij mij past etc.
Identity: dit is waarom je het doet. Dit stuk gaat terug naar wie je bent en hoezo je bepaalde dingen wil. Wie ben ik? Waar sta ik voor? Hoe wil ik mezelf zien? Die vraag kon ik totaal niet beantwoorden. Althans, ik kon beantwoorden wie ik niet wilde zijn en niet wie ik wel wilde zijn.
Methode 1: Outcome-Based Habits
Wat ik in eerste instantie deed en wat veel mensen doen omdat het lekker concreet is, is starten bij de buitenste ring (1: outcome) en van daaruit naar de middelste ring het hoe (2: processes) gaan. Ik besloot "Ik wil ander werk hebben wat mij energie geeft" (1: outcome) en via netwerken, vacatures doorzoeken, kijken welke andere projecten beschikbaar waren bij mijn opdrachtgever etc. (2: processes) probeerde ik uit te vinden wat ik wilde doen. Het werkte voor korte tijd, ik maakte een verandering en wat denk je? Een jaar later zat ik weer met dezelfde vraag. Hoezo? Ik had slechts de symptoom aangepakt en was niet naar de oorzaak van het probleem gegaan -> de kern (3: identity). Het hele identity-stuk had ik laten liggen. Met als gevolg dat ik een jaar later weer met hetzelfde probleem zat, want ik had misschien wel een andere opdracht, maar ik deed niet dat paste bij wie ik ben en wat me energie gaf.
Manier 2: Identity-Based Habits
Een jaar laten zat ik dus weer met dezelfde vraag. Ik wist inmiddels dat mijn eerdere strategie niet het gewenste resultaat had opgeleverd en ik wist dat ik het deze keer anders moest aanpakken. I.p.v. extern te kijken (vacatures, netwerken etc.) ben ik intern gaan kijken. Ik ben bij mezelf begonnen, de kern (1: Identity). Ik ben mezelf allerlei vragen gaan stellen -> noem het "zelf coaching". Ik ben boeken gaan lezen die me leerden deze vragen te stellen. Maar ook boeken met ervaringen van anderen waarin ik heel veel herkenning vond. Met als gevolg dat ik mezelf beter ben gaan leren kennen. Dat was een eyeopener. In eerste instantie eng, want het voelde dat ik op dat moment ver van mezelf vandaan was. Door vragen aan mezelf te stellen hervond ik mezelf stukje bij beetje weer. Hier kreeg ik enorm veel positieve energie van. En hoe meer ik mezelf terug vond, hoe meer dingen me duidelijk werden. Dat "enge" viel uiteindelijk allemaal heel erg mee, want met elke stap kwam ik dichter bij mezelf en daardoor werd de mogelijke uitkomst minder eng. Ik wist en voelde: ik krijg energie wanneer ik anderen in hun persoonlijke ontwikkeling kan helpen. Tijdens een meditatie tijdens een Maximum Potential Event van Michael Pilarczyk kreeg ik door dat ik een "Healer" was. Identity = Healer. En die omschrijving geeft me vleugels en is mijn kompas. Alleen wat ik nu concreet wilde doen (3: outcome), dat wist ik nog niet. Maar een van de dingen die ik tijdens mijn zelf-coaching had geleerd is dat als je eenmaal weet welke richting je op wil, mijn kompas werkte inmiddels prima, dat de uitkomst vanzelf duidelijk gaat worden. Kom in beweging en ga ervaren. En van daaruit ben ik ga bedenken wat ik kon doen om die duidelijkheid te krijgen (2: processes). Mijn intuïtie bracht me bij coaching en zo ben ik de Basisdag Professioneel Coachen gaan doen bij de Coaching Academy International. Dat bleek een schot in de roos. Dus dan denk je nu vast "Rosalie, wat is dan de concrete uitkomst?" (3: outcome). Dat is dat ik mensen wil helpen om de best versie van zichzelf te worden. Dat kan op verschillende manieren waaronder coaching, maar ik sluit andere manieren niet uit. En die beste versie, die bepaalt de cliënt zelf en is voor iedereen anders.
Overigens is dit een continue proces waarbij ik mijn 3 lagen blijf herijken.
Dus terug naar het onderwerp van deze blog: Wat is coachen?
Samenvattend: Ik help mijn cliënten om naar de kern van zichzelf te gaan zodat zij hun coachvraag duurzaam kunnen aanpakken. En met duurzaam bedoel ik, dat ze niet net als ik een jaar later weer met dezelfde vraag zitten*.
Cliënten die bij mij komen verwachten Outcome-Based coaching, maar krijgen Identity-Based coaching. Ik krijg soms van cliënten terug dat het traject anders is dan dat ze zich hadden voorgesteld, maar het proces hen veel meer brengt omdat ze de kern van het probleem aanpakken en niet slechts symptomen aan het bestrijden zijn met quick-win-acties of adviezen van mij. Als dat laatste effectief zou zijn geweest, zou ik elke cliënt van mij adviseren om hun kast te Mari-Kondo-en en een marathon te lopen. Tot op heden heb ik nog geen cliënt gehad die dit opperde ;-)
Mocht je geïnteresseerd zijn in een coachtraject, stuur me dan een berichtje via het contactformulier.
*Attentiepunten:
- Verandering is geen doel op zich in een coachtraject.
- Het tempo van een coachtraject wordt bepaald door de cliënt